همه ما با پول و ارزهای خارجی آشنا هستیم ولی وقتی صحبت از ارز فیات به میان می آید، بسیاری از ما حرفی برای گفتن نداریم؛ زیرا نام دلار، یورو، ریال و … را هر روز می شنویم، اما تا به امروز چیزی به نام ارز یا پول فیات به گوشمان نخورده است.
آیا پول یا ارز فیات، یک ارز جدید برای یکی از کشورهای قدرتمند دنیاست؟ برای پاسخ به این سوال، مقاله ای را برای شما آماده کرده ایم که توصیه می کنیم تا به انتها بخوانید و جواب سوال خود را بگیرید.
برای شروع ابتدا ارز فیات را توضیح می دهیم.
پول فیات Fiat چیست؟
پول یا ارز فیات، پولی بدون پشتوانه مانند دلار آمریکا می باشد. این پول یک پول قانونی است اما پشتوانه ای مانند طلا و نقره ندارد. ارزش پول فیات از طریق دولت صادر کننده اش مشخص می شود.
فیات در لاتین به معنای “بگذارید انجام شود” است. دولتی که پول فیات را چاپ می کند، عامل تعیین کننده ارزش آن می باشد. امروزه بیشتر کشورها از این ارز برای خرید، سرمایه گذاری و خدمات استفاده می کنند و ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و پول های معمولی شده است.
چرا ارزهای فیات جایگزین استاندارد طلا شد؟
درگذشته پشتوانه تمامی پول های کاغذی منابعی بود که به طلا محدود می شد. این پول ها به وسیله دولت ها نگهداری می شدند؛ بدین ترتیب دولت ها و بانک ها تنها در صورتی می توانستند، ارز جدیدی به اقتصاد معرفی کنند که به همان اندازه ذخیره طلا داشتند.
با وجود سیستم استاندارد طلا، دولت نمی توانست پولی را بر مبنای فاکتور های اقتصادی خلق کند و یا ارزش آن را افزایش دهد.
اما در سیستم ارز فیات، پول به دارایی یا کالای به خصوصی تبدیل نخواهد شد. دولت ها به راحتی و به طور مستقیم می توانند با ارز فیات بر ارزش های ملی خود تاثیر بگذارند و شرایط اقتصادی خود را تغییر دهند. در این سیستم پولی، دولت و بانک های مرکزی نقش بسیار مهمی دارند و باید آماده مواجهه با رویداد های مالی مختلف باشند.
ارز فیات یا استاندارد طلا؟
طرفداران استاندارد طلا، سیستم ارزی خود را که به وسیله یک دارایی فیزیکی و با ارزش پشتیبانی می شود، با ثبات تر می دانند. این در حالی است که طرفداران سیستم ارز فیات نیز معتقدند که قیمت طلا نیز بی ثبات است؛ بنابراین ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوساناتی خواهد داشت.
تنها چیزی که توجه افراد را بیشتر به ارزهای فیات جلب می کند، این است که در این سیستم پولی، دولت در بحران های اقتصادی، انعطاف بیشتری را برای انجام اقدامات مهم و ضروری خواهد داشت.
ویژگی های پول یا ارز فیات
ویژگی های این ارزها که شامل مزایا و معایب آنها نیز می باشد، بدین صورت می باشد:
- ارز فیات تحت تاثیر کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا قرار نمی گیرد.
- از نظر اقتصادی خلق پول یا ارز فیات نسبت به خلق پول کالایی به صرفه تر است.
- ارز فیات واکنش پذیرتر است و به دولت ها این قدرت را می دهد که در بحران های اقتصادی انعطاف داشته باشند.
- ارز های فیات به وسیله کشور های زیادی در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند و این باعث می شود که این پول، فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شود.
- پول کالایی به ذخایری مانند طلا نیازمند است که این ذخایر نیز نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و… هستند؛ اما ارز فیات این مشکلات و هزینه ها را ندارد.
- ارز فیات ذاتا ارزشی ندارد و دولت ها امکان خلق بدون پشتوانه آن را می دهند که ممکن است منجر به تورم بسیار زیاد شده و در نهایت باعث سقوط اقتصادی یک کشور شود.
- استفاده از ارز فیات برای برخی از نظام ها در گذشته، باعث سقوط نظام های مالی شده است؛ بنابراین ممکن است برخی از دولت ها این نوع سیستم را خطرناک بدانند.
شباهت ها و تفاوت های ارز دیجیتال و ارز فیات
تنها شباهتی که در ارز فیات و ارز دیجیتال وجود دارد، این است که هر دو این ارزها پشتوانه فیزیکی ندارند.
اما تفاوت های آنها شامل موارد زیر می باشد:
- ارز فیات به وسیله دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود. این در حالی است که ارز های دیجیتال غیر متمرکز هستند.
- ارز فیات در کنترل بانک ها می باشد و بدون هیچ پایه و اساسی این ارز ها تولید می شوند؛ این در حالی است که ارز دیجیتالی مانند بیت کوین بسیار محدود ایجاد و عرضه می شود.
- ارز های دیجیتال برخلاف ارز های فیات، محدود به هیچ مرزی نیستند و قرین فیزیکی ندارند.
- تراکنش ها در ارزهای دیجیتال قابل بازگشت نیستند؛ در حالی که در ارزهای فیات تراکنش ها برگشت پذیرند.
- بازار ارز دیجیتال در برابر بازارهای مبادلات ارزی، بازار کوچکتر و پرنوسان تری است.
ارز دیجیتال بهتر است یا ارز فیات؟
در مورد آینده هیچ ارزی نمی توان با قطعیت صحبت کرد. ارزهای دیجیتال هنوز آنقدر شناخته شده نیستند تا همه جوامع بتوانند از آنها استفاده کنند؛ بنابراین بازار ارزهای دیجیتال هنوز راه زیادی در پیش دارد. از طرفی ارز فیات نیز با توجه به گذشته خود، خود را بازاری آسیب پذیر نشان داده است.
آسیب پذیر بودن ارزهای فیات یکی از دلایلی است که مردم به سمت ارز دیجیتال و استفاده از آن در تراکنش های مالی جذب شوند. از آنجایی که هدف بیت کوین و ارز دیجیتال، ایجاد شکل جدیدی از پول بر روی شبکه ای توزیع شده و همتا به همتا می باشد، بیت کوین می تواند یک شبکه اقتصادی جایگزین باشد که نقش بسیار مهمی را در آینده اقتصاد جهان ایفا نماید.
اگر با وجود توضیحاتی که به شما در این باره ارائه کردیم، سوالی در مورد اینکه در چه حوزه ای سرمایه گذاری کنید داشتید، می توانید با تیم ما در اوکی اکسچنج در ارتباط باشید و از راهنمایی آنان برای سرمایه گذاری صحیح استفاده کنید.
سوالات متداول
ارز فیات چیست؟
ارز فیات یک نوع ارز است که بر خلاف سایر ارزها مانند دلار و یورو و …. بدون پیشتوانه طلا و نقره بوده و ارزش آن توسط دولت ها قیمت گذاری می شود.
مزایای ارز فیات چیست؟
به دلیل عدم وابستگی این ارز به پیشتوانه طلا و نقره، محدودیتی برای چاپ و توزیع آن وجود ندارد؛ به همین دلیل دولت ها در بحران های اقتصادی، به وسیله این ارز می توانند تاثیرگذاری بیشتری بر روی اقتصاد داشته باشند.
تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟
ارز فیات همانند دیگر ارزهای رسمی، توسط بانک مرکزی چاپ و کنترل می شود؛ یعنی ارز فیات در انحصار 100% دولت ها قرار دارد اما ارز دیجیتال به دلیل غیرمتمرکز بودن، در اختیار هیچ دولتی نیست.