کاردانو یک شبکه مبتنی بر بلاک چین است که این رمز ارز با نام «Ada» شناخته می شود. از این شبکه می توان برای جا به جایی پول دیجیتالی و همچنین ثبت قرارداد های هوشمند و ساخت برنامه های غیر متمرکز استفاده کرد. به شکلی می توان گفت که کاردانو رقیبی بزرگ برای اتریوم، ایاس و دیگر پلتفرم های قرارداد هوشمند به حساب می آید. در این مقاله سعی داریم تا تمامی موارد این ارز دیجیتال را زیر ذره بین ببریم و همه چیز آن را متوجه شویم پس تا انتهای مقاله همراه با باشید.
کاردانو چیست؟
کاردانو یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین است که می توانیم شبیه به اتریوم پلتفرم های هوشمند ایجاد کنیم; با این تفاوت که کاردانو خود را پیشگام در «نسل سوم بلاک چین» می داند و امنیت آن با استفاده از معماری چند لایه تامین شده است و بسیار بالاتر است. به گفته تیم کاردانو سرعت و کارمزد های این شبکه بسیار بهتر و بالاتر از بلاک چین های نسل های قبل مانند اتریوم است.
به گفته تیم توسعه دهنده، کاردانو اولین پروژه مبتنی بر بلاک چین است که بر اساس فلسفه علمی و تحقیقات دانشمندان طراحی شده است. کار بر روی پروژه کاردانو از سال 2015 آغاز شد و ارز دیجیتال کاردانو (Ada) در دسامبر 2017 (آذر 96) به صرافی ها عرضه شد.
به دلیل اینکه بیشتر تولید کنندگان و سرمایه گذاران اولیه این پروژه، ژاپنی هستند ، به کاردانو «اتریوم ژاپنی» هم می گویند.
تاریخچه مختصر کاردانو
مخترع کاردانو، چارز هاسکینسون (Charles Hodkinson) است که قبل از این پروژه خودش جزء تولید کنندگان اتوریم بوده است. سال ۲۰۱۵ پروژه کاردانو استارت خورد و به مدت دو سال به منظور یافتن راه حل هایی برای مشکلات اتریوم و بیت کوین، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. کاردانو موفق شد با ایجاد فرایندهای جدید در تاًیید تراکنشها و ایجاد بلاک، مسائل مقیاسپذیری در بیت کوین و قراردادهای هوشمند در اتریوم را رفع مشکل کند.
چارز هاسکینسون، بیت کوین را از نسل اول بلاک چین و اتریوم را از نسل دوم بلاک چین در نظر میگیرد. طبق نظر او، ما به یک نسل سوم از بلاک چین ها احتیاج داریم که کاردانو توانسته است این نیاز را رفع حل کند.
در حال حاضر سه بنیاد و شرکت زیر روی توسعه کاردانو کار میکنند:
1- The Cardano Foundation
2- IOHK
3- Emurgo
به جزء سه شرکتی که در بالا نام بردیم ده ها تیم دیگر به صورت جداگانه در حال کار بروی این بخش های کد منبع باز کاردانو و ساخت برنامه های غیر متمرکز روی این پلتفرم هستند.
پس از دو سال تحقیق و آزمایش، در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۷ (۶ مهر ۹۶) شبکه اصلی کاردانو توانست راه اندازی شود و کمی بعد ارز دیجیتال کاردانو (Ada) به فهرست بیترکس، که بزرگ ترین و معتبر ترین صرافی آن زمان بود، اضافه شد.
کاردانو چگونه کار می کند؟
در بخش اول، مهم است که نحوه انجام کار بلاک چین کاردانو درک کنیم. میتوان آن را به دو لایه مختلف تقسیم کرد:
لایه تسویه: لایه تسویه اولین لایه ساخته شده است و اکنون کاملاً عملیاتی شده است. با این لایه افراد میتوانند سکههای ADA را از یک کیف پول به کیف پول دیگر ارسال و دریافت کنند. این کار شبیه نحوه انتقال کاربران از طریق اتریوم (ETH) به یکدیگر است.
لایه محاسبات: لایه محاسبات هنوز در حال ساخت و توسعه است. پس از راه اندازی، به کاربران امکان میدهد قراردادهای هوشمند ایجاد و منعقد کنند.
به همین دلیل است که کاردانو با بلاک چین های قبلی بسیار متفاوت است زیرا بلاک چین های قبلی تنها روی یک لایه کار می کنند و کاردانو دو لایه جداگانه مزایای بالقوهای را برای کاربران کاردانو به همراه دارد.
آیا کاردانو مقیاس پذیر است؟
تعداد بسیار بالایی بلاک چین مختلف در بازار وجود دارد و مهم است که بدانید چه چیزی باعث منحصر به فرد شدن و یکتا شدن هر یک از آنها است. یکی از مهمترین مواردی که باید در هنگام تصمیم گیری در مورد عملکرد خوب یک پروژه در نظر گرفت، مقیاسپذیری آن است.
در صنعت رمز ارز ها ، مقیاسپذیری به این معناست که چه تعداد معاملات بلاک چین میتواند در یک زمان معیین انجام شود، با این حال، به طور معمول از شاخص “معاملات در ثانیه” برای بیان این موضوع استفاده میشود.
بلاک چینهای نسل های قبل مانند بیت کوین و اتریوم دارای مشکلات زیادی در مقیاسپذیری هستند، زیرا در انجام تراکنش ها بسیار محدود هستند که میتوانند همزمان پردازش کنند. در واقع، بیت کوین فقط میتواند ۷ تراکنش را پردازش کند، در حالی که میانگین اتریوم حداکثر ۱۵ است. باز هم، این جایی است که کاردانو یک مزیت دارد.
وقتی تراکنشها در بلاکچین بیت کوین تأیید میشوند، برای همیشه در یک بخش عمومی نگهداری می شود. این بدان معنی است که با گذشت سالیان دراز، دفتر بزرگ بلاکچین بزرگ و بزرگتر میشود.
مشکلی اصلی که در این مورد است این هست که هر استخراج کننده در شبکه باید یک نسخه از هر معامله را نگه دارد.این مسئله باعث مشلات بزرگ مقیاس پذیری می شود.
اما کاردانو برای رفع این نیاز و مشکل در حال ساخت زنجیره بلوکی است که با جدا کردن دادههایی که مربوط به افراد درگیر در معامله نیستند، کارها را با بلاک چین های نسل قبل متفاوت انجام میدهد. به عنوان مثال، اگر جان ۱۰۰ سکه ADA برای سو ارسال کند، آنها تنها دو نفری هستند که در معامله شرکت دارند.
در نتیجه، وقتی اعتبارسنجها به تأیید حرکت هزینه کمک میکنند، فقط باید دادههای مربوط به معامله را نگهداری کنند نه کل بلاکچین و در این صورت مقیاس پذیری بالاتر می ورد!
این تیم همچنین در برنامه خود قصد دارد پروتکلی به نام “Sharding” را اجرایی کند. روش کار این است که هرچه تعداد بیشتری از افراد از شبکه استفاده میکنند، تعداد تراکنشها در ثانیه افزایش مییابد و مقیاس پذیری سپس بالاتر می رود.
کاردانو در اواخر سال ۲۰۱۷ آزمایشی را انجام داد که به بلاک چین امکان پردازش ۲۵۷ تراکنش در ثانیه را میدهد که به طور باور نکردنی بیشتر از بیت کوین و اتریوم است. با این حال، هدف بلند مدت افزایش این تعداد به دهها هزار در ثانیه است.
کیف پول کاردانو (ددالوس Daedalus)
وقتی نوبت به ذخیره سازی رمز ارز ADA شما می رسد،کاردانو کیف پول مخصوص و رسمی خود را با نام Daedalus معرفی می کند. با این حال گزارش های زیادی از انجمن های رمز ارز ها منتشر شده است مبنی بر این باور هستند که این کیف پول مشکلات متعددی را دارد. این موارد شامل مواردی مانند عدم امکان اتصال به شبکه، بلوکهای همگامسازی و عدم رسیدن تراکنش به گیرنده است.
اگر کیف پولی می خواهید که در عین بالا بودن امنیت کارایی و سرعت بالایی هم داشته باشد، باید لجر Nano S و ترزور را بررسی کنید. از آنجا که آنها کیف پول آفلاین هستند، داراییهای شما همیشه ایمن خواهند ماند.
برای استخراج ارز دیجیتال کاردانو برق کمتری مصرف می شود.
برای انجام تراکنش ها در شبکه بیت کوین از شیوه اجماعی به نام اثبات کار یا Proof-of-Work استفاده می شود. به این ترتیب که برای تأیید انجام یک معامله، ماینرها که از قدرت حل مسئله خود برای حل یک معمای بسیار دشوار (مانند یک معادله ریاضی بسیار سخت و پیچیده) استفاده می کنند. هر استخراج کننده ای که زودتر جواب را پیدا کند، بیت کوین پاداش می گیرد. مشكل شیوه اثبات کار این است كه هر چه معما پیچیده تر باشد، ماینرها باید برق بیشتری را برای رفع مسئله حل می کند.
شیوه کار در کاردانو چگونه است؟ در بلاکچین کاردانو معاملات با استفاده از سازوکار اجماعی به نام Proof-of-Stake تایید یا رد می شوند. در این گونه به افرادی که قرار است به تایید معاملات کمک کنند، اعتبارسنج می گویند. ابتدا اعتبارسنج ها تعدادی از سکه های ADA خود را به عنوان «سهام» مسدود می کنند. پس از تایید نهایی معامله هر کدام از اعتبارسنج ها به تناسب میزان سهام خود، مقداری ADA به عنوان پاداش دریافت می کنند. به این ترتیب چند دستگاه استخراج با کمک به هم مسئله را حل می نمایند، که باعث می شود برق کمتری مصرف شود. طبیعی است که هر کدام از اعتبارسنج ها سهام بیشتری داشته باشد، پاداش بیشتری دریافت می کند.
چگونه کاردانو می تواند مورد سوء استفاده قرار بگیرد؟
اول از همه، سکه ADA کاردانو را میتوان به همان روش Bitcoin – یک سیستم پرداخت بین المللی – استفاده کرد. با این حال، همانطور که قبلاً اشاره کردیم، بیت کوین فقط میتواند ۷ تراکنش در ثانیه را پردازش کند و کاردانو چندین برابر را پردازش کند.
اینگه اگر تمام ارز های دیجیتال می خواستن پیشروی کنند دیگر هیچ سیستم پرداخت جهانی نمیتوانست زنده بماند، اگر فقط میخواست تا ۷ تراکنش در ثانیه را مقیاسبندی کند. در واقع، ویزا به تنهایی به طور میانگین در هر ثانیه ۱۶۶۷ تراکنش را پردازش میکند!
بنابراین، اگر تیم کاردانو بتواند اهداف “دهها هزار” در ثانیه خود را برآورده کند، می توانید این شبکه ه را به صروت روشی برای پرداخت هزینه های بین المللی استفاده کرد.
دومین کارکرد اصلی سکه ADA این است که به کاربران امکان میدهد قراردادهای هوشمند و dApps (برنامههای غیرمتمرکز) ایجاد کنند. این بدین معناست که هرکسی از شرکت ها، دولت ها یا حتی افراد باشد.
با این حال، اگر کاردانو بخواهد پروتکل قرارداد هوشمند خود را جهانی کند، باید مشکلاتی که در بخش مقیاسپذیری خود دارد را بهبود ببخشند.
اگر کاردانو بتواند این اهداف را عملی و کامل کند، فناوری آنها برای برنامههای روزمره آینده خودشان عالی خواهد بود، زیرا هک کردن برای افراد تقریباً غیرممکن است و برنامه هرگز آفلاین نمیشود. این موضوع همچنین به معنای محرمانه بودن اطلاعات شخصی است!
فعالیت های مجرمانه
سیستم عاملهای بلاک چین مانند کاردانو برای انجام جرم ناشناس مناسب هستند (این توصیهای نیست و خودداری از این روش برای استفاده از ارز کاردانو است).
اما چرا؟
خوب، هنگام ارسال یا دریافت سکه ADA، نیازی به هویت اصلی خود ندارید.
و تنها چیزی که مردم از شما می بینند تنها آدرس کیف پول شما است که آدرس کیف پول شما به نحوه زیر است:
Ae2tdPwUPEZKmwoy3AU3cXb5Chnasj6mvVNxV1H11997q3VW5ihbSfQwGpm
اجازه دادن به افراد برای ارسال و دریافت وجه به صورت ناشناس به معنای این است که این سیستم عامل میتواند به طور بالقوه برای فرار مالیاتی و پول شویی مورد استفاده قرار بگیرد. دلیل آن این است که تقریباً غیرممکن است که بفهمیم چه کسی واقعاً در یک معامله نقش دارد و خرید و فروش را چه کسی انجام می دهد.
همچنین به مردم اجازه میدهد کالاها و خدمات غیرقانونی را بصورت آنلاین و بدون نیاز به افشای جزئیات پرداخت در دنیای واقعی بفروشند یا خریداری کنند.
تیم کاردانو همچنین در حال کار بر روی پروتکلی هستند که به کاربران اجازه میدهد در صورت علاقه فراداده خود را به اشتراک بگذارند. فراداده دارای اطلاعات خاصی است که در صورت رضایت خود فرد می تواند پخش شود، مانند:
1- X ارز رمزنگاری شده برای چه خدمت یا کالایی هزینه شده است؟
2- X سکه به چه کسی داده شده است؟
3- X سکه ADA از کجا کسب شده است؟
چگونه کاردانو بخریم؟
برای خرید کاردانو بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که به یک صرافی معتبر ارز دیجیتال بروید و خرید و فروش خود را انجام دهید.افرادی که در ایران زندگی می کنند برای خرید کاردانو از یک صرافی آنلاین معمولا یکی از سه روش زیر استفاده کنید:
1- خرید مستقیم کاردانو از سایتهای ایرانی با ریال و کارت بانکی شخصی.
2- خرید بیت کوین یا تتر از سایتهای ایرانی با ریال و کارت بانکی و سپس تبدیل آن به کاردانو در صرافیهای خارجی مانند بایننس.
3-شما می توانید از صرافی اوکی اکسچنج به صورت مستقیم و آنی کاردانو را خریداری کنید.
و به جزء صرافی اوکی اکسچنج بیشتری از صرافی ها در کاردانو را در فهرست خود ندارند و بیشتر افراد از گزینه شماره 2 استفاده میکنند و ریال رو به تتر و سپس به صرافی های خارجی انتقال می دهند و سپس کاردانو را خریداری می کنند که این بخش بسیار طولانی و پیچیده می شود که توصیه ما این است که به صورت مستقیم از صرافی اوکی اکسچنج ارز مورد نظر خود را خریداری کنید.
زبان برنامه نویسی کاردانو
کاردانو برای کدنویسی پلتفرم هوشمند نیز از روش مختص خودش استفاده می کند. بر خلاف سایر رقبا از جمله اتریوم که برای کدنویسی قرار داد های هوشمند از زبان های برنامه نویسی شی گرا استفاده می کنند،اما کاردانو زبان های برنامه نویسی تابع گرا را ترجیح می دهد. بعنوان مثال زبانهای برنامهنویسی بلاک چین اتریوم سالیدیتی (Solidity) و وایپر (Vyper) هستند که هر دو از زبانهای شیگرا (Objective) محسوب میشوند؛ اما کاردانو برای این کار از زبانهای هاسکل (Haskell) و پلوتوس (Plutus) استفاده میکند که زیرمجموعه زبانهای تابعگرا (Functional) هستند. البته هاسکل زبان مخصوص کاردانو نیست و یک زبان برنامهنویسی قدیمیست؛ اما پلوتوس زبان جدیدیست که بر پایه هاسکل و توسط تیم کاردانو تولید شده است. مزیت این زبانها در این است که احتمال وجود باگ در آنها بسیار پایین است و همین امر امکان وقوع اشتباهات غیرمنتظره در کدنویسی قراردادهای هوشمند را کاهش میدهد. با این حال، یکی از معایب آنها این است که تعداد کمی از افراد به زبانهای برنامهنویسی تابعگرا مسلط هستند و همین امر میتواند استفاده از قراردادهای هوشمند کاردانو را برای طیف گستردهای از افراد با مشکل مواجه کند.
نقشه راه کاردانو
نقشه راه کاردانو از ۵ بخش اصلی تشکیل میشود. این فازها به ترتیب بایرون (Byron)، شلی (Shelley)، گوگن (Gougen)، باشو (Basho) و ولتیر (Voltaire) نام دارند.
بخش بایرون (Byron)
بخش اول کاردانو که بایرون نام دارد، در سپتامبر سال ۲۰۱۷ به طور رسمی توسط تیم کاردانو عرضه شد. بایرون در حقیقت امکان خرید و فروش ارز دیجیتال ADA را برای کاربران فراهم کرد. از دیگر دستاوردهای بایرون میتوان به عرضه کیف پولهای ددالوس (Deadalus) و یورویی (Yoroi) اشاره کرد. ددالوس نام کیف پول رسمی و دسکتاپی شرکت IOHK است که در قبل به صورت کامل آن را برای شما توضیح دادیم و یورویی نام کیف پول منحصر بفرد شرکت Emurgo برای ارز دیجیتال ADA میباشد. به گفته تیم مدیریتی کاردانو، فاز بایرون در حقیقت تلاش این پروژه برای ایجاد یک جهان و آشنا کردن افراد گوناگون با این پلتفرم و کوین مخصوص آن یعنی ADA بود.
بخش شلی (Shelley)
بخش شلی را میتوان اقدام کاردانو برای افزایش و گسترش تمرکز زدایی نام برد. در این فاز تعداد نودهایی که شبکه کاردانو را اداره میکنند باعث افزایش بسیاری شد. این نودها در حقیقت همان افراد کاردانو هستند، که با تبدیل شدن به نود و مشارکت در اداره شبکه، آن را به شبکهای غیرمتمرکز و تبدیل میکنند که این کار باعث بالا رفتن ایمنی در پلتفرم کاردانو می شود. فاز شلی همچنین امکان استیک کردن آدا و کسب پاداش در ازای اعتبارسنجی تراکنشها را میسر کرد. با راهاندازی شلی، کاربران به این ویژگی دست پیدا کردند که آدای خود را در استخرهای کاردانو استیک کنند و در ازای فعالیت درست و ایمن خود، پاداش دریافت نمایند. طبق ادعای تیم کاردانو، فاز شلی تمرکز زدایی شبکه کاردانو را ۵۰ تا ۱۰۰ برابر نسبت به فاز بایرون افزایش داده است. لازم به ذکر است که بر خلاف فاز بایرون که در یک زمان مشخص و با عرضه شبکه اصلی کار خود را آغاز کرد، فاز شلی در طول یک زمان مشخص و با تغییرات پله ای به وقوع پیوست. هدف از این کار، جلوگیری از ایجاد مشکل در شبکه و ایجاد فضا برای تغییری آهسته و پیوسته بود. فاز شلی کاردانو پس از سالها تحقیق و بررسی سرانجام در ژولای سال ۲۰۲۰ (مرداد ۱۳۹۹) به طور کامل اجرا شد.
بخش گوگن (Gougen)
اضافه شدن قابلیت طراحی قراردادهای هوشمند اصلیترین دستاورد فاز گوگن خواهد بود. در قسمت قبل عنوان کردیم که فاز شلی گام بزرگی در غیرمتمرکزسازی شبکه کاردانو به شمار میرود. فاز گوگن نیز با اضافه کردن امکان ساخت قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز، این تمرکز زدایی را بیش از پیش برای این شبکه به ارمغان خواهد آورد. کاردانو برای کدنویسی قراردادهای هوشمند از یک زبان برنامهنویسی جدید و منحصر بفرد به نام پلوتوس (Plutus) بهره میگیرد. پلوتوس توسط تیم کاردانو و بر پایه زبان تابعگرای هاسکل توسعه یافته است. به همین جهت، این زبان مزایای زبانهای برنامهنویسی تابعگرا را به قراردادهای هوشمند اضافه میکند. از دیگر دستاوردهای فاز گوگن میتوان به اضافه شدن دفترکلی با قابلیت پشتیبانی از کوینهای مختلف اشاره کرد. چنین دفترکلی ایجاد توکنهای جدید و متنوع بر روی بلاک چین کاردانو را ممکن میکند.
بخش باشو (Basho)
طبق اظهاری که تیم کاردانو دارد، بخش باشو بر روی افزایش کارایی و مقیاسپذیری شبکه کاردانو متمرکز است و هدف اصلی این پلتفرم است. در قسمت قبل عنوان کردیم که همراه با بخش گوگن، قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز به شبکه کاردانو اضافه خواهند شد. بنابراین این شبکه باید برای سازماندهی حجم جدید و زیادی از اطلاعات خود را آماده سازی کند و همینطور مقیاسپذیری شبکه را روز به روز ارتقاء دهد. سایدچینها یا همان زنجیرههای جانبی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم، در همین بخش به کاردانو افزوده خواهند شد. میدانید که سایدچینها، زنجیرههایی جانبی هستند که در کنار زنجیره اصلی قرار دارند و با آن در تعامل هستند. این سایدچینها یکی از راهکارهای شبکه کاردانو برای کاهش بار زنجیره اصلی و افزایش سرعت و مقیاسپذیری آن میباشند.
بخش ولتیر (Voltaire)
بخش اخر پلتفرم کاردانو که ولتیر نام دارد، با هدف استقلال کامل کاردانو و محول کردن مسئولیت تصمیمگیری به کاربران پیاده سازی شده است. با پیادهسازی کامل این فاز، کاردانو از مدیریت و نظارت شرکت IOHK خارج خواهد شد. در عوض، تمامی تصمیمات این شبکه را کاربرانی اتخاذ خواهند کرد که در این شبکه به استیکینگ و سرمایه گذاری پرداختهاند. کاردانو همچنین قصد دارد در این بخش امکان ارائه «پروپوزالهای بهبود شبکه» را نیز به امکانات خود به این بخش اضافه کند. پروپوزالهای بهبود شبکه پیشنهاداتی هستند که کاربران برای ارتقای عملکرد شبکه عرضه میکنند. این پیشنهادها به رای گذاشته میشوند و در صورت موافقت اکثریت اعضا، اجرا خواهند شد. بسیاری از بلاک چینهای شناخته شده از این پروپوزالها بهره میگیرند. پروپوزالهای بهبود شبکه بیت کوین، Bitcoin Improvement Proposals یا همان BIP و پروپوزالهای بهبود شبکه اتریوم، Ethereum Improvement Proposals یا همان EIP نام دارند. پروپوزالهای بهبود شبکه کاردانو نیز Cardano Improvement Proposals خوانده خواهند شد.