اوراکل ارز دیجیتال و بلاک چین Blockchain Oracle در واقع خدمات شخص ثالثی است که اطلاعات لازم را برای قراردادهای هوشمند فراهم می کنند. به عبارت دیگر قراردادهای هوشمند و بلاک چین ها، نمی توانند به خدمات و اطلاعات خارج از شبکه دسترسی داشته باشند. با این حال، داشتن اطلاعات مناسب از دنیای خارج، برای بسیاری از قراردادها ضروری است.
اینجاست که اوراکل های بر بستر بلاک چین وارد می شوند. آن ها ارتباطی میان اطلاعات خارج و داخل شبکه را به وجود می آورند. وجود اوراکل ها در اکوسیستم بلاک چین بسیار حیاتی است؛ چرا که فعالیت دامنه های هوشمند را گسترش می دهند. استفاده از قراردادهای هوشمند بدون اوراکل های بلاک چینی، بسیار محدود است؛ زیرا آنها فقط به داده های درون شبکه خود دسترسی دارند.
هنگامی که قراردادهای هوشمند (قرارداد هوشمند در ویکی پدیا) بخواهند جستجوی داده ها را در محیطی خارج از بلاک چین انجام دهند، باید از منابع مختلفی کمک گرفته و علاوه بر آن، باید از منابع شبکه نیز استفاده کنند. برخی از اوراکل ها وجود دارند که نه تنها اطلاعات را به قراردادهای هوشمند انتقال می دهند، بلکه می توانند آن را به طور مجدد، برای منابع خارجی ارسال کنند.
اوراکل ها در انواع مختلفی وجود دارند و نحوه فعالیت آنها بر بستر بلاکچین، به موضوعی که اوراکل برای آن طراحی شده است، بستگی دارد. در این مقاله از سری مقالات بلاگ اوکی اکسچنج، به مرور مهمترین این طرح ها خواهیم پرداخت.
چند نوع اوراکل بلاک چین وجود دارد؟
هر اوراکل بلاک چینی بر حسب کیفیتش، به چند گروه مختلف تقسیم می شود:
- منبع: آیا منبع اطلاعات سخت افزار است یا نرم افزار؟
- اطلاعات: ورودی است یا خروجی؟
- صحت اطلاعات: متمرکز است یا غیر متمرکز؟
مقاله پیشنهادی : بلاک چین چیست
منظور از اوراکل های نرم افزاری (Software oracles) چیست؟
اوراکل های نرم افزاری، به منابع آنلاین متصل شده و داده ها را به بلاک چین ارسال می کنند. این اطلاعات می تواند از سرورها، پایگاه داده های آنلاین، وبسایت ها و هر منبعی در وب قابل دسترسی باشد.
با توجه به اینکه اوراکل های نرم افزاری به اینترنت متصل هستند، نه تنها اطلاعات قراردادهای هوشمند را تامین می کنند، بلکه می توانند در همان لحظه، اقدام به ارسال اطلاعات کنند. این قابلیت، باعث تبدیل آنها به یکی از متداول ترین اوراکل های بلاکچینی شده است.
اطلاعاتی را که اوراکل های نرم افزاری ارائه می دهند، قیمت ارز دیجیتال مانند قیمت لحظه ای بیت کوین (وب سایت رسمی بیت کوین bitcoin.org) یا قیمت لحظه ای پروازها و… است.
منظور از اوراکل های سخت افزاری (Hardware oracles) چیست؟
قراردادهای هوشمندی وجود دارند که باید با دنیای بیرون رابط مشترکی داشته باشند. اوراکل‌های سخت افزاری، برای انتقال اطلاعات از دنیای واقعی و ارسال این اطلاعات به قراردادهای هوشمند ایجاد شده اند.
یک اوراکل سخت افزاری، به ترجمه اتفاقات دنیای واقعی پرداخته و آن ها را به زبان دیجیتالی ترجمه میکند؛ بدین صورت آنها برای قراردادهای هوشمند قابل فهم می شود.
اوراکل های ورودی و خروجی ( Inbound and outbound oracles )
اوراکل‌های ورودی، ارسال کننده داده ها از منابع هوشمند به قراردادها هستند، در حالی که اوراکل‌های خروجی، قراردادهای هوشمند را به دنیای خارج ارسال می کنند.
اوراکل متمرکز و اوراکل غیر متمرکز
فرآیند در یک اوراکل متمرکز یا Centralized oracles، از طریق یک پایگاه مرکزی کنترل شده که ارائه دهنده داده ها به قراردادهای هوشمند است.
اثربخشی قرارداد به نهادی وابسته است که اوراکل را کنترل می کند، به همین جهت، استفاده از تنها یک منبع اطلاعاتی، می تواند مخاطره آمیز باشد. همچنین هر گونه عملکرد منفی توسط یک عضو، تاثیر غیر مستقیمی روی قرارداد هوشمند خواهد داشت. مشکل اصلی اوراکل های متمرکز، این است که وجود نقطه ضعف، باعث مقاومت کمتر قراردادها در مقابل آسیب پذیری می شود.
در برخی مواقع، اوراکل غیرمتمرکز (Decentralized oracles)، اهداف همسویی را با بلاک چین های عمومی دارد. آنها میزان اعتبار اطلاعات ارائه شده به قراردادهای هوشمند را بررسی کرده و آن را با اتصال به چندین منابع اطلاعاتی معتبر، افزایش می دهند. قراردادهای هوشمند با جمع آوری اطلاعات از چندین اوراکل مختلف، اعتبار و صحت داده ها را مشخص می کنند، بنابراین، یک اوراکل غیر متمرکز را می توان Consensus oracle یا اوراکل اجماع عمومی نام گذاری کرد.
پروژه هایی از بلاکچین وجود دارند که ارائه دهنده خدمات اوراکل های غیر متمرکز به دیگر بلاکچین ها می باشند. هدف اوراکل های غیر متمرکز، دستیابی به عدم نیاز به شناسایی و در عین حال اعتماد به طرف مقابل (trustlessness) می باشد. توجه به این نکته الزامی است که اوراکل های غیر متمرکز، مانند شبکه های بلاک چینی که بر اساس اعتماد متقابل هستند، چالش اعتماد (trust) را کاملاً از بین نمی‌برند، بلکه آن را میان تعداد بیشتری از مشترکان و کاربران توزیع می‌کنند.
منظور از اوراکل های اختصاصی برای یک قرارداد خاص چیست؟
منظور از اوراکل اختصاصی برای یک قرارداد خاص (Contract-specific oracles)، اوراکلی می باشد که جهت استفاده برای یک قرارداد مخصوص ایجاد شده است. بنابراین، اگر کسی بخواهد از چندین قرارداد هوشمند استفاده کند، باید به نسبت تعداد آنها، اوراکل های مخصوص به آن قراردادها را تهیه کند.
اوراکل های انسانی
گاهی اوقات افرادی که در زمینه خاصی دانش تخصصی دارند، می توانند در جایگاه اوراکل عمل کنند. آنها صحت اطلاعات را از منابع مختلف کسب کرده و آن را برای قراردادهای هوشمند ترجمه می کنند. با توجه به اینکه اوراکل های انسانی می توانند به صورت رمزنگاری شده هویت خود را تایید کنند، احتمال جعل هویت آنها توسط کلاهبرداران کم است.
سخن پایانی
در این مقاله از سری مقالات بلاگ اوکی اکسچنج، اوراکل را معرفی کرده و انواع آن را نیز توضیح دادیم. به زبان ساده، اوراکل ها به عنوان پلی بین بلاک چین‌ها و دنیای خارج عمل می‌کنند. بلاکچین ها و قراردادهای هوشمند نمی‌توانند به داده‌هایی که خارج از شبکه هستند (off-chain) دسترسی داشته باشند. بنابراین اوراکل بلاک چین برای اجرای بسیاری از قراردادها و اجرای مواردی نظیر انتقال و خرید ارز دیجیتال نقشی اساسی دارند.